Lichaam mimesis gewaarzijn
De oorsprong en de bron van mimesis is het vermogen van het lichaam om indrukken te krijgen.
Mimesis heeft zijn oorsprong in de ontvankelijkheid van het lichaam, in het vermogen om impressies op te doen en op te slaan. Het lichaam voelt en gevoelt en het lichaam neemt direct waar met het gevoel. Het lichaam is daadwerkelijk gewaar. In dit gewaar-zijn vallen lichaam en geest samen. Lichaam en geest zijn eenenhetzelfde in gewaar-zijn. In mimesis vallen gewaar-zijn en bewustzijn samen.
Het lichaam is gewaar.
Lichaam en geest zijn één.
De indrukken in het lichaam laten sporen achter, en tekens. Deze tekens geven op hun beurt betekenis aan andere tekens, ook aan tekens buiten het lichaam en ook aan nieuwe tekens in het lichaam. Mimesis is het oneindige proces van betekenis geven en krijgen, het proces van betekenis als een veelvormige, uitwaaierende mimetische spiraal en metafoor in het lichaam, buiten het lichaam, in en uit het lichaam en binnen en buiten het lichaam.
“Ik merk iets. Ik heb een notie. Ik heb een idee. Ik heb de indruk. Ik geloof iets. Ik meen te weten. Ik denk iets. Ik veronderstel iets. Ik stel de hypothese op. Ik verwoord iets. Ik speel een taalspel dat op mijn gewaar-zijn baseert en drijft.”
“Ik speel een taalspel en het lichaam doet alsof.
Het taalspel speelt en het lichaam doet alsof.
Het taalspel speelt mij en het lichaam doet alsof.”
Ik speel een taalspel en het lichaam doet alsof het zich aan het taalspel houdt. Het tegendeel is echter waar: het taalspel valt of staat met de betekenis die het lichaam het taalspel door gewaar-zijn geeft. Het gewaar-zijn van het lichaam speelt en het taalspel doet alsof.
“Het lichaam speelt en het taalspel doet alsof.
Het lichaam speelt mij en het taalspel doet alsof.”
Elk spreken, elke talige bezigheid is een epifanie, een openbaring en een schepping van het lichaam. Elke taaluiting is ook een handeling, een performance.
Mimesis op basis van gewaar-zijn is een creatief menselijk vermogen waarmee nieuwe dingen ontstaan.
Met de zinnen en de verbeeldingskracht ontstaan in het lichaam beelden, klanklichamen, tast-, reuk- en smaakwerelden. Die worden in het lichaam ingeschreven1. Het zijn de basale, unieke, individuele en lichamelijke ervaringen die elk moment ook weer naar buiten gebracht en uitgedrukt worden. Dit is de performatieve zienswijze.
Geweldloosheid is karakteristiek voor de mimetische aanpassing aan en toenadering tot de wereld. Het is niet het doel van mimetische processen om de wereld vorm te geven of te veranderen. Het gaat er veeleer om, om zich in de ontmoeting met de wereld te ontwikkelen en te scholen. De mimetische beweging laat de ander zijn zoals hij is en probeert hem niet te veranderen. Ze houdt een openheid in voor het vreemde doordat ze het vreemde laat bestaan en het benadert maar er niet op gericht is om het verschil, het onderscheid, de differentie op te heffen. De mimetische impuls tot de ander accepteert de andersheid van de ander, zijn zogenaamde “niet-identiteit”. Identiteit is dan het samenvallen met mij. De mimetische impuls ziet af van eenduidigheid omwille van de andersheid van de ander. De eenduidigheid van de ander zou alleen mogelijk zijn door reductie op hetzelfde, op het bekende. Het afzien van eenduidigheid stelt de rijkdom van de ervaring veilig en de andere aard van het vreemde.
Waarneming en ervaring halen delen en aspecten van de wereld in het lichaam. Delen en aspecten van de wereld worden in de waarneming geïsoleerd. Daardoor ontstaan perspectiefwisselingen. Isolering en perspectiefwisseling zijn kenmerken van esthetische processen. Mimetische perspectiefwisselingen zijn nieuwe interpretaties en leiden op hun beurt weer tot nieuwe waarnemingen en aspecten. Zo ontstaan nieuwe wijzen van “zien-als” (Wittgenstein). Er ontstaan voortdurend nieuwe versies van de wereld.
1.
De werkelijk verstandige dingen in het hiernavolgende (het bovenstaande) zijn afkomstig uit de twee hieronder opgevoerde boeken. De aardige informatie en de onnozelheden heeft Eef uit zijn duim gezogen. De vertalingen ook.
1. Mimesis. Christoph Wulf. In: Handbuch Pädagogische Anthropologie. Christoph Wulf, Jörg Zirfas (Hrsg.); 2014
2. Über das Phänomen der <<Ahmung>> Das Geheimnis des ansteckenden Lachens und Gähnens. Marylka Bender, Christian Kellerer; 2009
Uitgeverij Mimesis, ZijnInstituut, LotusProces, taalspelen, Ludwig Wittgenstein, De Vrije Loop, Eef Veenman, Regina Veenman, versies van de werkelijkheid, smaak, Pierre Bourdieu, Christoph Wulf, Dietmar Kamper, verbeeldingskracht,
